Khả năng lãnh đạo là phẩm chất có sẵn từ bản năng hay chỉ là kết quả của quá trình rèn luyện? Đối với các nhà quản lý doanh nghiệp, việc tìm ra câu trả lời chính xác cho thắc mắc này đóng vai trò quan trọng. Đây thực sự là một yếu tố quyết định trong việc phát triển khả năng lãnh đạo và nâng cao hiệu suất hoạt động của công ty.
Cả hai Thuyết Gã khổng lồ (The Great Man Theory) và thuyết Tính cách (Trait Theory) đều tán thành quan điểm rằng một số người được trang bị những phẩm chất và đặc điểm đặc biệt từ khi mới sinh ra, làm cho họ tự nhiên phát triển thành những người lãnh đạo xuất sắc. Thomas Carlyle, một nhà triết học, mạnh mẽ khẳng định rằng nếu những người lãnh đạo không mang đến những phẩm chất phi thường, thì tất cả mọi người trên thế giới đều có khả năng và tài năng như nhau.
Thuyết Tính cách (Trait Theory) đề xuất rằng một số người được trang bị những tố chất lãnh đạo ngay từ khi mới sinh ra. Sự khác biệt giữa việc "học một kỹ năng" và "thông thạo một kỹ năng" được so sánh với người có năng khiếu âm nhạc hoặc thể thao từ khi mới sinh ra, nổi bật một cách tự nhiên, trong khi người khác phải nỗ lực vất vả để đạt được điều đó. Điều này dẫn đến quan điểm rằng nhiều người đã được "định sẵn" sẽ trở thành những người lãnh đạo với những tính cách bẩm sinh mà họ sở hữu.
Tuy nhiên, vấn đề về liệu "Khả năng lãnh đạo có phải là do thiên bẩm" vẫn là một chủ đề gây tranh cãi, đặt ra câu hỏi về mục đích thực sự của việc học nghệ thuật lãnh đạo, đặc biệt khi lãnh đạo được coi là một khả năng bẩm sinh.
Thuyết Hành vi (Behavioral Theory) đưa ra quan điểm rằng khả năng lãnh đạo có thể được hình thành thông qua quá trình học hỏi và quan sát. Đồng thời, với sự huấn luyện, nhận thức, luyện tập và trải nghiệm theo thời gian, những kỹ năng lãnh đạo quan trọng có thể phát triển. Những nhà lãnh đạo xuất sắc thường tự hiểu rõ về khả năng, điểm mạnh và điểm yếu của mình, từ đó họ có thể học hỏi thêm kỹ năng mới, nâng cao những kỹ năng đã có và tận dụng cơ hội phát triển bản thân.
Mọi người đều có thể học những kiến thức cơ bản và các kỹ năng mềm về lãnh đạo thông qua giáo dục. Tuy nhiên, nhiều kỹ năng quan trọng khác lại không thể được học mà chỉ tồn tại như một phần của tài năng bẩm sinh, như khả năng truyền động lực cho người khác hoặc nguồn năng lượng tích cực. Ngược lại, quyết đoán và khả năng vận hành công việc hiệu quả có thể được học hỏi từ các chương trình đào tạo và kinh nghiệm thực tế.
Lãnh đạo được coi là nghệ thuật hơn là khoa học, và mặc dù có những tố chất bẩm sinh quan trọng, nhưng cũng có những tố chất lãnh đạo khác có thể được phát triển thông qua kinh nghiệm và rèn luyện. Tố chất bẩm sinh chỉ thực sự hiệu quả khi được đào tạo và hoàn thiện thông qua giáo dục, đào tạo, và trải nghiệm. Đồng thời, một yếu tố quan trọng nữa là định vị đúng vị trí vào đúng thời điểm, khiến tài năng lãnh đạo tỏa sáng hơn khi ở trong môi trường phù hợp.
Lãnh đạo là một nghệ thuật, một sự kết hợp của những đặc điểm bẩm sinh được đào tạo và hoàn thiện qua thời gian thông qua giáo dục, đào tạo, và trải nghiệm. Quan trọng không chỉ là có những phẩm chất cần thiết mà còn là việc đứng đúng ở đúng nơi và đúng thời điểm. Một lãnh đạo giỏi không chỉ là người có kiến thức cơ bản và kỹ năng mềm, mà còn là người dám đối mặt với thách thức.
Để trở thành lãnh đạo trong một môi trường có cấu trúc, người đó cần được đào tạo một cách chặt chẽ. Hầu hết mọi người có thể học cách quản lý, khởi nghiệp, và dẫn dắt dự án thông qua việc áp dụng các nguyên tắc quản lý có thể học và làm chủ.
Lãnh đạo là sự lựa chọn, là sự dám đối mặt với thử thách. Khả năng vượt lên giữa đám đông là dấu hiệu của một người đang bắt đầu trở thành lãnh đạo. Ngược lại, mặc dù được nuôi dưỡng và huấn luyện cẩn thận, nhưng nếu ai đó không muốn đứng lên, tự tin đối mặt với thế giới như một lãnh đạo, thì họ không thể thực sự coi là người lãnh đạo.
Phong cách lãnh đạo thay đổi đa dạng theo sự trưởng thành, đối tượng điều hành và tình huống. Nghiên cứu của chương trình GLOBE tại 60 quốc gia chỉ ra rằng những thuộc tính quan trọng của một nhà lãnh đạo bao gồm sự liêm chính, sức hút, truyền cảm hứng, tầm nhìn, khích lệ, tích cực, tự tin, năng động, nhìn xa trông rộng, xây dựng đội ngũ hiệu quả, giao tiếp tốt, phối hợp kỹ năng, quyết đoán, thông minh và khả năng giải quyết vấn đề. Những thuộc tính này là sự kết hợp của nhân phẩm, tính cách, kỹ năng, khả năng giao tiếp và trí thông minh cảm xúc.
Khả năng lãnh đạo không chỉ là vấn đề về bẩm sinh mà còn là quá trình phát triển, rèn luyện kỹ năng giao tiếp và trau dồi qua trải nghiệm cuộc sống. Nghiên cứu ước tính rằng 1/3 khả năng lãnh đạo là do bẩm sinh và 2/3 là do quá trình rèn luyện. Tất cả phụ thuộc vào cách mỗi người định nghĩa về lãnh đạo, và dựa vào định nghĩa đó, bất kỳ ai cũng có thể phát triển khả năng dẫn dắt và trở thành người lãnh đạo.
Bình luận
.jpg)
.jpg)
